देशको चिन्तामा र देशको मात्र चिन्तामा हामी जति डुबेको संसारमा अर्को कुनै जाति छैन होला । नेपालमा बसेको होस् वा विदेश पसेको, नेपालीको बोलीचालीमा केही निश्चित शब्दहरू पटक–पटक दोहोरिएनन् भने उसको नेपाल प्रेमको प्रमाणपत्र गुम्न सक्छ । जात्रे–सुत्रे नेपालीहरूको कुराकानीका आधारमा निष्कर्ष निकाल्ने हो भने हाम्रो देशभक्ति आधासयभन्दा कम ‘की वर्ड’ हरूमा अडेको छ । “देश”, “मुलुक”, “राष्ट्र”, “राष्ट्रियता”, “इण्डिया”, “सिमाना”, “खत्तम छ”, “गौरव”, “बुद्ध”, “लुम्बिनी”, “नेताहरू”, “विदेशी दलाल”, “हाम्लाई पनि थाहा छ”, “सबै चोरैचोर छन्”, “भ्रष्ट”, “मैले सोच बनाइरहेको छु”, “कोही चोखो भएन”, “एकजनाले मात्र गरेर भएन त”, “मुलुकको अवस्था सुध्रिएपछि”, “सगरमाथा”, “शान्ति प्रक्रिया”, “संविधान”, “पर्यटन”, “भविष्य छैन”, “संसारलाई थाहा छ”, “नखाई कसैले गर्दैन”, “योभन्दा त राजाकै शासन राम्रो”, “षड्यन्त्र”, “बाध्यता”, “यहाँ बसेर भएन”, “अलि पछि त फर्किने हो”, “यत्ति गरे त भइहाल्ने हो नि”, “गर्ने कसले र ?” जस्ता शब्द र वाक्यांशलाई हटाउने हो भने लाग्छ, नेपाल भत्रे देश एकक्षण पनि बाँकी रहँदैन ।

लाग्छ, नेपालीहरूको देशको चिन्ताको सबभन्दा महŒवपूर्ण भाग देशको उत्रति, प्रगति, सुव्यवस्था होइन, देशको छवि हो । देशको चिन्ता गर्नु भनेकै नेपालको छवि टल्काउनु हो । यसलाई बाहिरियाहरूले महान् भइकन पनि गरीब वा गरीब भइकन पनि महान् मुलुकका रूपमा चिनून् र भित्रकाहरू महानताको गुणगानमा यस्तरी मग्न होऊन् कि आफ्ना आवश्यकता र अधिकारका बारेमा पनि बोल्न बिर्सियून् । नेपालको छविको उज्यालोको टलकमा नेपालीका दुःख–दर्दहरू नै हराएर जाऊन् ।

नेपालको गौरव बढाउने र छवि टल्काउने उद्योग अनेक मोर्चाबाट चलिरहेको छ । जसमध्येको पहिलो हो बुद्ध मोर्चा । बुद्ध भनेका शान्तिका प्रवर्तक हुन् र उनको नामबाट शान्तिको बाटामा भएका सबै खाडल पुरिन्छन् । संसारभरबाट पर्यटक ओइरिन्छन् र नेपालीका दुःखका दिन सकिन्छन्– बुद्ध मोर्चाले पञ्चायतकै पालादेखि अपनाएको सूत्र यही हो, जसका पात्रमा परिवर्तन आउँदा वाक्य गठन यताउता परे पनि यसका पनि ‘की वर्ड’ उनै हुन् ।

बुद्ध मोर्चाको एक मात्र मन्त्र हो, “बुद्ध नेपालमा जन्मिएका हुन् !” कसैले “बुद्ध नेपालमा जन्मिएका होइनन्” भनिदिएन भने यस मोर्चाका सिपाहीहरू आफ्नो मोर्चाको औचित्य नै सङ्कटमा परेको अनुभव गर्छन् । त्यसका लागि उनीहरू एउटा बुख्याँचा उभ्याउँछन्, त्यसको छातीमा ‘इण्डिया’ लेखेको बोर्ड झ्ुण्ड्याउँछन्, त्यसका मुखमा “बुद्ध भारतमा जन्मिएका हुन्” भत्रे कसैको खुद्रा दाबी कोचिदिन्छन् र त्यसलाई “बुद्ध नेपालमा जन्मिएका हुन्” भत्रे वाक्यको तारो हात्र थाल्छन् । बुख्याँचाले प्रतिकार गर्ने कुरै भएन । अनि उनीहरू मौन रहेको अभियोगमा त्यसलाई धुल्याउन लागिरहन्छन् । बुद्ध लुम्बिनीमा जन्मेका हुन् र लुम्बिनी नेपालमा पर्छ भत्रे संसारले मानेको सत्य छाडेर “बान–की मुन नेपाल आएनन् अब बुद्धको जन्मस्थल भारत सावित हुने भो” भत्रे स्तरको चिन्ता प्रकट गर्छन् र त्यो चिन्तालाई निरर्थक मात्रेहरूलाई सजिलै राष्ट्रघाती मानिदिन्छन् ।

यस मोर्चाका कमाण्डर र सिपाहीहरूसँग “बुद्ध नेपालमा जन्मिएका हुन् !” भत्रेभन्दा थप कुरा किन छैनन् भने उनीहरूलाई बुद्धले देखाएका चार आर्य सत्य, अष्टाङ्ग मार्ग आदिका बारेमा फुट्टी मतलब छैन । अहिंसा र त्यागको प्रतिलोम उनीहरूको जीवनशैली हो तर पनि उनीहरू बुद्ध मोर्चाका स्वघोषित महायोद्धाहरू हुन् । त्यागका लागि नाम कमाएका व्यक्तिका नाममा सङ्ग्रह त सबैले गरेका छन्, उनीहरू पनि गर्लान् । तर “ए हजुर, लुम्बिनीको गर्भगृहमा प्रवेश गर्नुअघि रगत कटकटिएका हात धुने कि ?” भनेर सोध्नुलाई पनि उनीहरू घोर अनर्थ मान्छन् ।

सिद्धार्थ गौतमले परम्परागत राज्यसत्तासित लामो सङ्घर्ष गरेर पनि त्यसलाई फेर्न नसकेपछि महाभिनिष्क्रमण गरेका थिए, बुद्ध मोर्चाका कमाण्डरहरू राज्यसत्तासित मिलेर बुद्धवाणीको प्यारोडी रच्ने सुरमा देखिन्छन् । नेपालको छवि त्यस्तै उस्तै हो, उनीहरू आफ्नो छविमा शान्तिको टलक लगाउने प्रभावकारी पात्रका रूपमा बुद्धलाई अब्युज गर्न लाग्दैछन् ।